نویسنده: محمد کدخدائی 
نگهداری از مواد غذایی داخل ظروف پلاستیکی در واقع ارزان سبک و مقرون‌به‌صرفه است. ولی آیا استفاده از ظرف‌هایی با جنس پلاستیک برای نگهداری از مواد غذایی و یا استفاده از بطری آب‌معدنی برای نگهداری آب و سایر نوشیدنی‌ها در یخچال ازنظر بهداشتی صحیح است؟!
در این مقاله نه تنها درباره مهم‌ترین نکات مرتبط با نگهداری از مواد غذایی پخته‌شده و یا مواد خوراکی تازه و ارگانیک در خانه با شما صحبت می‌کنیم، بلکه در مورد نکات مهمی مانند کیفیت و استاندارد ظرف‌ها و بسته‌بندی که لازم است تولیدکنندگان و مراکز فروش عمده محصولات غذائی رعایت کنند نیز با شما صحبت خواهیم کرد. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا سطح سلامتی خانواده خود را مطابق با استانداردهای سازمان بهداشت جهانی ( FDA ) تنظیم کنید. پس لطفاً تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
چرا خواندن این مقاله اهمیت دارد؟!
انواع ظرف‌ها کیسه‌ها بطری‌ها و نایلون‌های مختلف از جنس پلاستیک حجم وسیعی از موارد مصرفی ما هستند. معمولاً از پلاستیک به خاطر ارزان بودن و همچنین وزن سبکی که دارد برای نگهداری از مواد غذایی نیز استفاده میشود. البته باید روی موضوع انتخاب ظرف یا نایلون مناسب، تمرکز بسیار ویژه‌ای داشته باشید زیرا به‌طور مستقیم با سلامتی فردی و اطرافیان شما در ارتباط است.
به طور مثال؛ نگهداری مواد غذایی پخته و کاملاً داغ در ظروف پلاستیکی درب بسته حتی ممکن است منجر به بروز بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان شود! طبق تحقیقات من که با توجه به مراجع بین‌المللی و معتبر انجام داده‌ام؛ انتخاب ظرف‌های نامناسب نه‌تنها به افزایش ماندگاری و سلامت محصولات و مواد غذایی کمک نمی‌کند بلکه اقلام خوراکی مورداستفاده مردم را به سموم خطرناک تبدیل می‌کند.
همچنین؛ اهمیت دادن به اصول و نکات مهم درباره نگهداری از مواد غذائی فقط به داخل خانه‌های ما محدود نمی‌شود بلکه حتی زمانی که از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و یا فست فودها اقدام به تهیه غذاهای آماده می‌کنیم باید درباره نوع و نحوه بسته‌بندی محصولات آنها نیز اطلاعات کافی داشته باشیم.
برخی از شاخص‌ها و معیارها که درباره این موضوع وجود دارند، در این مقاله با تکیه بر اسناد علمی توضیح داده‌شده است. به‌طور مثال دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا درباره نگهداری مواد غذایی در کیسه‌های پلاستیکی که به‌طور رایج توسط مردم استفاده میشود تحقیقات وسیع و گسترده انجام داده؛ مقالات و اطلاعات علمی مفصلی را ارائه نموده است.
ما به‌طور اختصاصی و با توجه به شواهد علمی، به چرایی و چگونگی این ماجرا می‌پردازیم. برخی از مهم‌ترین نکات و سرفصل‌های این مقاله شامل موارد زیر است.
• مضرات نگه داشتن مواد غذایی خصوصا ظروف درب بسته
• باید ها و نباید ها درباره نگهداری مواد غذایی داغ در ظرف‌هایی ازجنس پلاستیک
• جنس ظرف پلاستیکی استاندارد برای نگهداری مواد غذایی از چیست ؟!
• نگهداری آب و مایعات در بطری‌های پلاستیکی آیا صحیح است !؟
• ضرر بطری آب معدنی برای نگهداری از آب داخل یخچال
اثرات مضر پلاستیک در نگهداری مواد غذایی
بسته‌بندی و ظروف ساخته‌شده از پلاستیک یکی از رایج‌ترین نوع بسته‌بندی در جهان است که با مواد اولیه مختلفی تولید و عرضه میشود. البته برخی از ظروف پلاستیکی و کیسه‌های نایلونی از موادی ساخته‌شده که سلامت افراد را به خطر می‌اندازد. به‌طور مثال هرگز نباید بدون توجه به نوع و جنس نایلون از آن برای نگهداری نان استفاده کنید.
همچنین برخی از ظروف و نایلون‌هایی که ظاهر ایمن و سلامت دارند نیز از مواد شیمیایی مضر مانند DEHA ساخته‌شده‌اند. به گفته موسسه سیاست کشاورزی و تجارت، کیسه‌های مواد غذایی از پلی‌اتیلن با چگالی بالا یا پلی اتیلن کم چگالی ساخته شده و برای بازیافت با 2 یا 4 کدگذاری می‌شوند.
بنابراین وقتی مواد غذایی خصوصاً ترشیجات یا محصولات مشابه اسیدی در نایلون یا سایر ظرف‌های پلاستیکی فاقد استانداردهای لازم نگهداری شود این کار درست نیست. خصوصاً این مواد اسیدی اگر در مدت‌زمان طولانی در کیسه‌های پلاستیکی ذخیره شوند، ممکن است باعث تجزیه و نفوذ مواد شیمیایی به داخل مواد خوراکی شود. همچنین ذرات ممکن است وارد غذا شده و سپس بلعیده می‌شوند.
این مواد شیمیایی با گذشت زمان بافت بدن موجودات زنده را تغییر می دهند و باعث سرطان، آسیب به ژن ها، سقط جنین، نقص مادرزادی، بلوغ زودرس و تغییرات هورمونی می شوند. این اثرات مخرب در کودکان نیز ضررهای بیشتری به همراه دارد زیرا به سیستم ایمنی بدن آنها آسیب رسانده و ممکن است منجر به عدم تعادل هورمونی و مشکلات رفتاری افراد خردسال شود.
ورود باکتری ها و فاسد شدن مواد غذایی
چقدر از نایلون استفاده می کنید ؟! آیا وقتی از فروشگاه آمدید خریدهای خود را با همان نایلون های اولیه داخل یخچال قرار می دهید !؟ بهتره بدانید کیسه های پلاستیکی که برای خرید مواد غذایی استفاده می شود؛ دارای درب یا زیپ نیستند و نباید برای مدت طولانی از نایلون های دسته دار استفاده کرد.
توجه داشته باشید که این کیسه ها گاهی مستعد پاره شدن یا سوراخ شدن هستند و این مشکل منجر به فاسد شدن مواد غذایی نگهداری شده در یخچال می شود و عفونت به سایر مواد غذائی داخل یخچال که در ظروف امن نگهداری نمی شوند نیز سرایت می کند. این امر ممکن است باعث مسمومیت شدید شود.
چاره چیست ؟!
خب تا اینجای کار متوجه شدیم که بهتره مواد غذایی را برای طولانی مدت در داخل نایلون های پلاستیکی نگهداری نکنیم! بهترین روش جایگزین ظروف پلاستیکی در واقع یک روش قدیمی مانند استفاده از ظروف شیشه ای و حتی سفال آب دیده و ظروف سرامیکی مخصوص مواد غذایی است زیرا تا نود درصد ایمن تر از ظروف پلاستیکی هستند.
- بهتر است مواد غذایی خصوصا آنهایی که حاوی مایعات هستند را در ظروف شیشه ای در بسته در یخچال نگهداری کنید تا از احتمال نفوذ باکتری ها به آن و خراب شدن آن جلوگیری شود.
- مهم است که غذاهای پخته و یا آماده مصرف را در ظروف پلاستیکی گرم نکنید تا از انتقال مواد شیمیایی سمی به بدن فردی که آنها را می خورد جلوگیری کنید و فرد و در معرض بیماری های جدی از جمله سرطان و ناباروری قرار نگیرد.
خب تا اینجا درباره مضرات ظروف پلاستیکی برای نگهداری از مواد غذایی اطلاعات مهمی کسب کردید. حالا یک سوال مهم وجود دارد! با این وجود پس این حجم از نایلون در فروشگاه ها چیست !؟ و یا اینکه جنس بطری های نوشیدنی و بطری آب معدنی از چیست ؟ در ادامه توضیح می دهیم.
ساختار ظروف پلاستیکی مناسب مواد غذائی
ظروف پلاستیکی که برای مواد غذائی تا حدودی مورد تائید است از جنس‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که توسط سازمان FDA به عنوان مواد ایمن برای نگهداری مواد غذایی تأیید شده‌اند. این موارد شامل پلاستیک HDPE با چگالی بالا است که به دلیل خصوصیات استحکام بالا و مقاومت در برابر شوک، یک گزینه ایده‌آل برای بطری‌های کوچک و بزرگ و حتی مخازن ذخیره‌سازی توسط صنایع غذائی مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین، پلاستیک LDPE با چگالی کم نیز به عنوان یک ماده ایمن برای بسته‌بندی مواد غذایی در نظر گرفته میشود، زیرا این نوع پلاستیک انعطاف‌پذیر بوده و مانع از نفوذ هوا و رطوبت میشود. علاوه بر موارد گفته بالا، پلاستیک PETE یا PET که از پلی اتیلن ترفتالات ساخته شده، برای بسته‌بندی مایعات و مواد غذایی به عنوان یک ماده ایمن و با قابلیت بازیافت شناخته شده است.
ظروف پلاستیکی ایمن برای استفاده به عنوان بطری آب
LDPE (پلی اتیلن با چگالی کم ) که هیچ ماده شیمیایی را در آب آزاد نمی کند، یکی از ایمن ترین پلاستیک های موجود است که برای بسته بندی آب و مایعات استفاده می شود بنابراین استفاده مجدد از آن خطری ندارد. PP (پلی پروپیلن): مانند ظروف مشخص شده با HDPE، برای استفاده مجدد هستند.
به طور کلی می توان گفت که کلیه نایلون ها و همچنین ظروف پلاستیکی شفاف برای نگهداری از مواد غذائی مناسب هستند. برای همین برخی از کارشناسان اظهار دارند که تیره شدن ظروف پلاستیکی و یا ساخته شده از مشتقات پلاستیک یکی از عوامل دلالت بر پائین آمدن و یا عدم کیفیت ظرف برای استفاده انسانی است.
ممنوعیت های جدی!
در موارد بالا ما درباره مشخصات فنی و فیزیکی بهترین ظرف های مواد غذایی که با پلاستیک ساخته میشود توضیح دادیم. این ظرف ها را اصطلاحا با عنوان تولید اول می شناسند. این ظروف در اولین تولید ممکن است برای نگهداری از مواد غذایی مناسب به نظر رسیده و حتی قابلیت استفاده مجدد را نیز داشته باشند اما چیزی که ما به عنوان ظروف پلاستیک و یا کیسه های نایلون یکبار مصرف می شناسیم از بازیافت این مواد و یا موارد مشابه دست اول ساخته می شود.
اگر میخواهید بدانید که چرا ظروف یک بار مصرف کاملا بهداشتی و ایمن نیست باید گفت: حتی اگر این مواد بازیافت شوند باید به طور مجدد مورد آزمایش قرار گیرند تا صحت و سلامت آن برای مصارف انسانی تائید شود. برای همین کارشناسان اظهار دارند که نباید از ظروف یک بار مصرف پلاستیکی و یا بطری های آب معدنی برای بطری دائمی آب در طولانی مدت به طور مکرر استفاده کنید. استفاده مکرر از یک بطری آب معدنی خصوصا برای فریز کردن آب ممنوع است.
امیدوارم تا اینجای مقاله این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.
این مقاله در آینده نزدیک به روز رسانی خواهد شد. با تشکر ازتوجه شما.
