نویسنده: هما هسته ای 
کنار یا سدر (Ziziphus spina-christi) یکی از معروف ترین پوشش های گیاهی با خواص دارویی است. کنار یا سدر که احتمالا آن را در برخی از شامپوها می شناسید؛ یک درخت بومی مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری است که از آن محصولات بسیار متنوعی به دست می‌آید. کنار یکی از منابع تغذیه برای زنبور است که عسل حاصل از آن به نام عسل سدر و یا عسل کنار معروف است. این درخت دارای دانه های میوه ای نیز می باشد و میوه این درخت منبع غنی از ویتامین C است؛ هر 100 گرم میوه کنار بین 69 تا 110 میلی‌گرم ویتامین C دارد. همچنین، میوه کنار حاوی 18 تا 30 درصد کربوهیدرات، 1 تا 2 درصد پروتئین و مقدار زیادی فیبر غذایی است که به بهبود گوارش کمک می‌کند.
برگ‌های کنار سرشار از ترکیبات ساپونینی هستند و از آنها برای تهیه پودر سدر استفاده می‌شود؛ این پودر به‌طور طبیعی برای شستشوی مو و پوست کاربرد دارد. از دانه‌های کنار حدود 6 تا 8 درصد روغن بدست می آید که غنی از اسیدهای چرب مفید مانند اسید اولئیک (35 تا 40 درصد) و لینولئیک اسید (15 تا 25 درصد) است. چوب این درخت نیز به دلیل استحکام و قدرت مقاومت قابل توجهی که دارد؛ برای ساخت ابزارهای چوبی بسیار ارزشمند است.
از همه مهم‌تر، همانطور که در ابتدا گفتم؛ عسل کنار یکی از باکیفیت‌ترین انواع عسل است که به دلیل خواص ضدباکتریایی و طعم بی‌نظیرش در صنایع غذایی و دارویی جایگاه ویژه‌ای دارد. همچنین عسل چهل گیاه نیز ممکن است حاوی مقداریری از ترکیبات سدر باشد. در ادامه هریک از این موارد را به طور جداگانه و کامل توضیح می دهم.
مشخصات گیاه کنار
کنار سرده‌ای از درختان و درختچه‌های تیغ‌دار از تیره عنابیان است. ارتفاع آن نزدیک به ۱۰ متر با برگ‌های کوچک و قلبی شکل و کشیده با سه رگبرگ برجسته می باشد. که گوشوارک آن به خار تبدیل شده‌است و مقاومترین درخت میوه می باشد. میوه این درخت نیز کُنار نامیده می‌شود و خوردنی است. تخم مرغی شکل و کمی کوچکتر یا به اندازه میوه زیتون با طعم های ترش مطبوع و شیرین است.
درخت کنار در عربی و گاه فارسی سدر نیز نامیده می‌شود. در ایران معمولاً برگ‌های کوبیده آن را «سدر» می‌نامند. اما سدر خود درختی متفاوت و مدیترانه‌ای از تیره مخروطیان است که شباهت زیادی با کاج دارد.
در مناطق گرمسیری و زیرگرمسیری پراکندگی دارند.
مناطق رویش
خاستگاه اولیه‌ی کنار به علت پرورش گسترده مشخص نیست. اما می‌توان آن را در جنوب آسیا، لبنان، ایران، پاکستان، هند، بنگلادش، نپال، شبه جزیره‌ی کره، جنوب و مرکز چین، و جنوب شرق اروپا یافت.
حدود ۴۰ گونه کنار وجود دارد که دو نوع کنار آفریقایی و کنار کازرونی یا ایرانی آن معروف تر هستند. که به‌طور فراوان بومی جنوب و جنوب غرب ایران نیز می‌باشد.
درختان خودروی کنار در مناطق گرمسیری و سواحل جنوبی ایران و عمدتاً در استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، فارس، بوشهر و خوزستان یافت می‌شوند که به صورت پراکنده روییده و مردم از میوه‌های آن استفاده می‌کنند.
میوه کنار
میوه کنار سبز رنگ با گوشت سفید و یا نارنجی و زرد رنگ و طبعی سرد می باشد. میوه ای شبیه زیتون بوده که به عنوان سیب فقرا هم شناخته می شود. میوه کنار سرشار از ویتامین C، ویتامین K و ویتامین D3، کلسیم، فسفر، آهن، منگنز، روی و پتاسیم می باشد.
این میوه را می‌توان به صورت تازه و خشک‌شده مصرف کرد. گاهی آب میوه‌ی آن نیز مصرف می‌شود. در برخی کشورها کنار به عنوان افزودنی در شیرینی‌پزی استفاده می‌شود.
ارزش غذایی میوه کنار (100 گرم)
- کالری : 25
- پروتئین : 0.8 گرم
- قند : 7 گرم
- کربوهیدرات : 17 گرم
- فیبر : 0.6 گرم
خواص میوه کنار
کنار سرشار از آنتی‌اکسیدان و نیز دیگر ترکیبات ارگانیک است که سلامت بدن ما را تقویت می‌کند. برای همین این میوه فواید بسیار زیادی برای سلامت ما خواهد داشت. برخی از آنها در ادامه آمده‌است:
- پیشگیری از بی خوابی: ترکیبات مختلف موجود در دانه‌ی کنار خواص تسکین‌دهنده دارد.باعث می‌شود جسم و ذهن‌تان آرام شود و خواب بهتری داشته‌باشید.
خواص میوه و برگ کنار برای پوست و مو
- درمان زخم ها: میوه و برگ کنار برای درمان زخم مفید هستند. به این منظور برگ های درخت کنار را خشک کنید و پودر آن را بر روی زخم ها بپاشید. به زودی زخم شما درمان می شود.
درباره ی عسل کنار
در طب بوعلی سینا این عسل برای سرد مزاجان و برای افرادی که دارای ضعف قوای جنسی و جسمی هستند توصیه شده است. این عسل در بین اعراب محبوبیت خاصی دارد و به عنوان عسل جنسی نیز نامیده می شود. به تازگی در بسیاری از کشورهای دنیا به عنوان یک تقویت کننده جنسی موثر، سریع و طبیعی استفاده می شود. عسل کنار از دیر باز به عنوان هدیه یا پیشکش برای پادشاهان به عنوان خلعت فرستاده می شده است.
کف کردن عسل کنار
عسل کنار کف می کند در بسیاری از جاها و مناطق عسل کنار را به صورت کف کرده استفاده می نمایند.
این عسل پس از برداشت کف کرده و دارای رنگ روشنی می باشد. پس از مدتی کف آن خوابیده و به رنگ خود عسل برگشته یعنی تیره می شود. پس از گذشت چند ماه تیره تر شده و به رنگ جیگری یا عقیقی در می آید. چنانچه دوباره این عسل مخلوط شود و یا در مجاورت گرما و یا داخل آب گرم قرار داده شود دوباره کف می کند و تا خوابیدن کف آن زمان لازم است.
علت این کف کردن برمی گردد به خود گیاه کنار و ربطی به طبیعی و یا نامرغوب بودن عسل تولید شده ندارد. دلیل کف کردن این عسل وجود مقادیر قابل توجهی ساپونین در عسل این گیاه می باشد. بنابرین این عسل دارای ارزش عذایی و مکملی بسیار بالایی می باشد.
خواص کف عسل کنار
کف عسل این گیاه بسیار خوش طعم و خوش مزه و داری طبع سرد بود و برای کسانی که گرم مزاجند بسیار مفید می باشد.
ترکیبات عسل کنار
انواع ویتامین های گروه بی شامل B1,B2,B3,B5,B6,B12 و ویتامین C ، غنی از انتی اکسیدان های طبیعی همچنین مواد معدنی و مینرالهای ضروری آهن، روی ، سلنیوم ، کلسیم ، فسفر ، منزیم و ….
خواص شگفت انگیز عسل کنار
تقویت کننده و محرک قوای جنسی / مقوی مغز و اعصاب / تقویت حافظه / انرژی زا و نشاط آور / تقویت کننده و بهبود ضعف بدن / پیشگیری و درمان سرطان / بهبود گرفتگی عروق / برطرف کننده انگل و کرم روده و معده / بهبود کمر درد / بهبود و درمان کم خونی / دارای پروتئین هیدرولیزی / مرحم سوختگی / تقویت کننده موی سر / تب بر / رفع عطش / بهبود آبله / بهبود سرخچه / تسریع در رشد کودکان
خواص درمانی عسل کنار
عسل کنار ارزش غذایی بالایی دارد. این عسل به درمان بیماری هایی متعددی کمک می کند. برخی از مهمترین خاصیت های آن عبارتند از:
- درمان زخم های دستگاه گوارش بویژه معده و روده: مصرف عسل کنار به تقویت دستگاه گوارش کمک می کند و عملکرد معده و روده را بهبود می بخشد و به درمان زخم معده کمک می کند.
